Składnik korzystny

Sód (Na)

W pigułce

Korzystny dla roślin, bardzo cenny dla zwierząt

Sód jest uznawany za pierwiastek korzystny, ponieważ nie spełnia kryteriów składnika pokarmowego, rośliny mogą zakończyć swój cykl życiowy bez niego. Niemniej jednak sód jest cennym składnikiem roślin paszowych. Sód poprawia wydajność paszy podstawowej i utrzymuje zwierzęta w zdrowiu i płodności. W roślinie sód – podobnie jak potas – reguluje ciśnienie osmotyczne komórek i prowadzi do bardziej efektywnego wykorzystania wody.

W glebie

Sód w glebie

  • Sód występuje w glebie tylko w formie związków, głównie w postaci soli.
  • Sód adsorbuje się na minerałach ilastych, ale wiązanie to jest słabsze niż w przypadku jonów potasu, dlatego też sód wykazuje większą skłonność do wymywania. Dlatego też na obszarach o dużej ilości opadów, takich jak klimat tropikalny lub podzwrotnikowy, gleby są zazwyczaj ubogie w sód, który jest wymywany do głębszych warstw gleby.
  • Z kolei na obszarach suchych lub półsuchych często dochodzi do akumulacji Na w wierzchniej warstwie gleby, ponieważ tempo parowania przekracza wymianę wody z gleby. Prowadzi to często do pogorszenia struktury gleby, co ma negatywny wpływ na równowagę wodno-powietrzną gleby. Ponadto, wraz ze wzrostem zawartości Na, pH staje się bardziej zasadowe.
W roślinie

Sód w roślinie

Sód nie spełnia kryteriów składnika pokarmowego roślin, ponieważ rośliny mogą zakończyć swój cykl życiowy również bez sodu, a on sam może być zastąpiony przez składniki pokarmowe roślin w zakresie funkcji, które spełnia (np. przez potas w procesie osmozy). Ponadto jest on cennym składnikiem roślin wykorzystywanych jako pasza. Sód jest więc jednym z pierwiastków użytecznych.

  • Wyjątkiem są rośliny natroficzne (np. Chenopodioideae) - można wykazać pozytywny wpływ na plon i jego jakość stosowania nawozów z sodem. Burak cukrowy jako najważniejszy gatunek uprawny w tej grupie jest dobrze znanym przykładem, który ma stosunkowo wysokie zapotrzebowanie na sód. Sód wspomaga syntezę glukozy i jej przemianę do fruktozy, która jest magazynowana w buraku.
  • Sód reguluje ciśnienie osmotyczne w komórkach roślinnych i powoduje bardziej efektywne wykorzystanie wody.
  • Jony Na mogą często zastępować jony K w niektórych funkcjach metabolicznych i osmoregulacyjnych, dlatego też te dwa składniki odżywcze są w różnym stopniu wymienne w zależności od grupy roślin.
  • Sód jest ważny dla niektórych roślin C4 (np. szarłatu) do absorpcji CO2.
W żywieniu zwierząt

Sód u zwierząt

  • W żywieniu zwierząt odpowiednia podaż sodu jest ważnym czynnikiem w utrzymaniu wydajności zwierząt. Niedobór sodu powoduje utratę apetytu, zmniejszenie produkcji mleka, utratę masy ciała oraz ma wpływ na zdrowie i płodność zwierząt.
  • Około 2g Na kg-1 s.m. w dawce podstawowej jest niezbędne do zaspokojenia dziennego zapotrzebowania na Na u bydła mlecznego. Badania terenowe wykazały, że w wielu regionach średnia zawartość sodu w użytkach zielonych wynosi zaledwie 0,1-1g Na kg-1 s.m., a zatem jest wyraźnie niższa od wymaganej ilości.
  • Nawozy zawierające sód, takie jak Magnesia-Kainit, są z powodzeniem stosowane od ponad stu lat w celu znacznego zwiększenia zawartości sodu w użytkach zielonych i mogą zagwarantować zaspokojenie zapotrzebowania zwierząt na Na.
  • Badania i testy wykazały, że oprócz lepszego zaopatrzenia w sód z żywieniowego punktu widzenia, zwiększona zawartość sodu ma również duży wpływ na smakowitość paszy, co może zwiększyć pobranie suchej masy o około 10%.
Przegląd produktów

Produkty zawierające Sód (Na)