Rolnictwo ekologiczne
Założeniem rolnictwa ekologicznego jest gospodarowanie składnikami pokarmowymi w obiegu zamkniętym. Sprzedaż roślinnych i zwierzęcych produktów rolnych oraz ich wykorzystanie na potrzeby gospodarstwa prowadzą do powstania luki w obiegu. Nawozy organiczne pochodzące z własnej obsady nie są w stanie wyrównać poziomu wszystkich składników mineralnych.
W celu pokrycia zapotrzebowania upraw na składniki pokarmowe oraz utrzymania żyzności gleby powinno się stosować odpowiednie nawożenie mineralne, nawozami dopuszczonymi do stosowania w rolnictwie ekologicznym, zgodne z ekologicznym rozporządzeniem unijnym Nr 2018/848 i regulacjami rozporządzenia Unii Europejskiej 889/2008. Zakres zapotrzebowania określany jest przez jednostki kontrolne.
Dlaczego zaleca się nawożenie mineralne?
Ilość stosowanych nawozów mineralnych zależy głównie od sposobu gospodarowania (uprawa roli wraz z hodowlą bydła lub bez), oraz rodzaju uprawy i zawartych w niej składników pokarmowych. Więcej nawozów mineralnych w stosunku do użytków zielonych przeznaczonych na wypas wymagają grunty orne i pola warzywne.
Stosowana ilość nawozów mineralnych określana jest na podstawie przeprowadzonych badań gleby na zawartość składników pokarmowych oraz bilansów. Możliwe jest, iż wykazany deficyt okaże się niewielki w skali roku, jednak na przestrzeni kilku lat braki się sumują, co doprowadzi do znacznego spadku żyzności gleby.
Bilans składników pokarmowych płodozmianu ekologicznego Güterfelde 2001- 2007.
Płodozmian: kukurydza na kiszonkę – żyto ozime + wsiewka poplonowa – mieszanka koniczyny z trawami – ziemniaki – żyto ozime – łubin wąskolistny – pszenżyto ozime
Bilans | Nawóz organiczny - obornik3), kg ha-1+rok | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
z | bez | ||||||||
N | P2O5 | K2O | MgO | | | N | P2O5 | K2O | MgO | |
Łączny dopływ składników. | 90 | 30 | 45 | 17 | | | 31 | |||
Obornik |
57 | 30 | 45 | 17 | | | ||||
N unieruchomiony | 33 | | | 31 | ||||||
Nawóz mineralny4) | 80 | 27 | |||||||
Łączny pobór składników mineralnych | 87 | 37 | 101 | 15 | | | 40 | 21 | 40 | 7 |
Plon główny | 821) | 35 | 87 | 13 | | | 402) | 21 | 40 | 7 |
Plon uboczny | 5 | 2 | 14 | 2 | | | ||||
Saldo składników pokarmowych |
3 | -7 | -56 | 2 | | | -9 | -21 | 40 | 20 |
Saldo składników pokarmowych bez nawozów mineralnych | 3 | -7 | -56 | 2 | | | -9 | -21 | -40 | -7 |
1) Zebrana koniczyna z trawami
2) Koniczyna pozostawiona na polu
3) 20 t ha-1 - nawóz organiczny na ziemniaki i kukurydze kiszonkowa, 10 t ha-1 jako nawóz poglówny na zyto ozime i pszenzyto
4) 240 kg ha-1 Patentkali w ciagu roku na plodozmian
Quelle: Dittmann B., Zimmer J.: LVFL Brandenburg, Güterfelde, 2008
Jak z bilansu składników pokarmowych wynika, stosowanie samych nawozów organicznych z fosforem i potasem oraz gospodarstwa bez chowu bydła wykazują negatywne salda wszystkich składników, jeśli nie zostaną zasilone mineralnie. Poziom składników odżywczych można regulować poprzez uprawę, np. zwiększając udział motylkowych, które unieruchamiają N polepszając jego bilans. Uwzględnić należy fakt, iż z powodu kosztów wysiewu oraz aspektów uprawnych i fitosanitarnych ilości roślin motylkowych nie można stale zwiększać.
Gospodarstwa bez produkcji zwierzęcej wykazują stałą redukcję poziomu potasu, fosforu i magnezu w glebie. Na podstawie badań przeprowadzonych po rotacji płodozmianu stwierdzono, iż wieloletni pobór K bez dodatkowego zasilania prowadzi do spadku jego poziomu w glebie. Zagraża to wydajności stanowiska i żyzności gleby, a tym samym efektywności ekonomicznej gospodarstwa.
Dla uniknięcia takich sytuacji zalecane jest regularne badanie gleby. Pozwoli ono w porę stwierdzić spadek zasobności w składniki pokarmowe i zastosować odpowiednie, zgodne z wymogami unijnymi, nawożenie mineralne.
Nie należy też lekceważyć zasobności gleby w siarkę. Dbałość o poziom czystości powietrza doprowadziła do spadku jej poziomu w powietrzu. Siarka zawarta w nawozach organicznych gospodarstw prowadzących chów bydła to ilości rzędu jedynie 5-10 % w danym roku wegetacyjny, stąd też stanowi ona na wielu stanowiskach czynnik wpływający ujemnie na wysokość plonów. Siarka jest szczególnie ważna w przypadku takich upraw, jak np.: rośliny oleiste, motylkowe, zboże, cebula i por.
Nawozy mineralne zalecane w uprawach ekologicznych
Zgodnie z rozporządzeniem unijnym Nr 834/2007, w uprawach ekologicznych można stosować następujące mineralne nawozy potasowo magnezowe:
W nawożeniu doglebowym:
Patentkali® wyrównuje poziom potasu i magnezu na gruntach ornych oraz w uprawie warzyw. Dotyczy to głównie upraw wymagających potasu, takich jak: rzepak, ziemniaki, buraki cukrowe, kukurydza i warzywa. Z powodu niskiej zawartości chlorku Patentkali jest szczególnie zalecany pod uprawy wrażliwe na chlorki. Zabezpiecza również odpowiedni poziom siarki. Nawóz ten zalecany jest przez Rudolfa Steinera i określa się go jako „opatentowany” nawóz potasowy.
Patentkali®
Magnesia-Kainit® nadaje się dzięki naturalnej zawartości składników pokarmowych (sól surowa) oraz wysokiemu poziomowi sodu do stosowania głownie na pastwiskach. Wpływa pozytywnie na żyzność gleby i smak roślin.
Magnesia-Kainit®
ESTA® Kieserit ‘gran.‘ przeznaczony jest do upraw o dużym zapotrzebowaniu na magnez i siarkę. Jest skuteczny niezależnie od pH gleby a wszystkie jego składniki są rozpuszczalne w wodzie.
ESTA Kieserit gran®
KALISOP® (Siarczan potasu) jest kopaliną i powstaje na drodze fizycznego przekrystalizowania surowej soli potasowej. Charakteryzuje się wysoką zawartością potasu oraz siarki i przeznaczony jest głównie dla upraw wrażliwych na chlorki i sole. Jest nawozem uniwersalnym stosowanym w rolnictwie, ogrodnictwie i w uprawach specjalnych.
KALISOP® gran.
W nawożeniu dolistnym:
EPSO Top® to dolistny nawóz magnezowy wyrównujący nagłe niedobory magnezu i siarki, przeznaczony również do fertygacji.
EPSO Top®
soluSOP® 52 organic jmoże zaspokoić zapotrzebowanie roślin na potas i siarkę, dzięki czemu przydaje się przez cały okres wzrostu i jest odpowiedni do nawożenia szerokiej gamy roślin jednorocznych i drzew owocowych.
soluSOP® 52 organic
HORTISUL® jest wysokoskoncentrowanym nawozem potasowym na bazie siarczanowej. Wpływa pozytywnie na jakość plonów i jest idealny dla upraw wrażliwych na chlorki i sole. Przeznaczony do nawożenia warzyw, owoców, i szklarniowych roślin ozdobnych.
HORTISUL®